اثربخشی مداخله آموزشی بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زا: کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده

Authors

عیسی محمدی زیدی

isa mohammadi zeidi qazvin university of medical sciences, qazvin, iranدانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران امیر پاکپور حاجی آقا

amir pakpour hajiagha qazvin university of medical sciences, qazvin, iranدانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران بنفشه محمدی زیدی

banafsheh mohammadi zeidi tonekabon azad universityدانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

abstract

زمینه و هدف: شیردهی به علت ارتباط نزدیکی که با سلامت نوزاد دارد، روشی توصیه شده جهت تغذیه شیرخوار می باشد. با این حال، بسیاری از زنان یا مایل به شیردهی نیستند و یا آنهایی که شیردهی را آغاز می کنند، نمی توانند استاندارد های مورد نظر را در طول شیردهی اتخاذ نمایند. به منظور بررسی و تشریح عوامل تاثیرگذار بر شیردهی مادران نیازمند استفاده از نظریه هستیم. یکی از نظریه های پرکابرد  نظریه رفتار برنامه ریزی شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی مداخله آموزشی با کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده در تداوم تغذیه با شیر مادر در زنان نخست زا در شهر تنکابن است. روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی شاهددار تصادفی است که بر روی 110 نفر از مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر تنکابن انجام شد. این مادران نخست زا در ماه های هفتم و هشتم بارداری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از 2 مرکز از بین مراکز بهداشتی درمانی مرکزی شهر تنکابن انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها یک پرسشنامه محقق ساخته بود که از دو قسمت سوالات دموگرافیک و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده شامل آگاهی، نگرش، هنجار انتزاعی، خودکارآمدی، قصد و رفتار بودند. روایی صوری و محتوایی سوالات توسط پانل خبرگان تعیین شد و ضریب آلفای کرونباخ و ضریب آزمون بازآزمون نیز توافق درونی و پایایی سوالات را تایید کرد. به مادران گروه تجربی آموزش هایی بر اساس سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده درباره چگونگی تغذیه صحیح شیرخوار با شیر مادر، فواید تغذیه انحصاری با شیرمادر، خصوصیات تغذیه ای نوزادان کم وزن، دفعات و طول مدت شیردهی و نحوه ذخیره نمودن شیرمادر در مادران شاغل صورت پذیرفت. داده ها در 2 مقطع زمانی 2 ماه قبل از زایمان و 4 ماه پس از زایمان به هنگام مراجعه به مرکز بهداشتی درمانی گردآوری شد. به منظور آنالیز داده ها از آزمون های کای اسکوئر، تی زوجی و مستقل و آنالیز واریانس دو طرفه استفاده شد. سطح معناداری 95/0 در نظر گرفته شد.  یافته ها: میانگین سن مادران شرکت کننده در این مطالعه در گروه آزمون و کنترل به ترتیب 21/2 ± 84/23 و 83/2 ± 59/23 سال بود. به ترتیب 60 درصد (33نفر) و 64/63 درصد (35نفر) از مادران گروه های آزمون و کنترل وضعیت اقتصادی متوسط داشتند. که قبل از اجرای برنامه آموزشی بین دو گروه آزمون و کنترل از نظر سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده تفاوت آماری معناداری وجود نداشت (05/0p>). اما با اجرای مداخله آموزشی بر اساس tpb، شاهد افزایش معنادار در نگرش، هنجار انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، خودکارآمدی، قصد رفتاری (001/0>p) و رفتار (004/0=p) بودیم این در حالی است که در گروه کنترل تغییر معناداری دیده نشد. رفتار شیردهی در مقطع زمانی قبل از مداخله آموزشی بین دو گروه تفاوت معناداری نداشت. با اجرای برنامه آموزشی تغییر معنادار در رفتار شیردهی در گروه آزمون مشاهده گردید به طوری که در گروه آزمون تعداد مادرانی که اقدام به شیردهی انحصاری کودک خود می نمودند 9/30 درصد (17 نفر) افزایش پیدا کرد (003/0= p). این در حالی است که در گروه کنترل تغییرات ایجاد شده در وضعیت شیردهی مادران نخست زا معنادار نبود. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده یک نظریه مناسب برای توضیح تاثیر عوامل روانی اجتماعی برای طراحی و اجرای برنامه های آموزشی با هدف تداوم شیردهی انحصاری با شیر مادر هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثربخشی مداخله آموزشی بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست‌زا: کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده

Background: Breast-feeding is the recommended method of infant feeding because it is clearly associated with health benefits for infants and their mothers. Yet, many women who initiate breast-feeding fail to meet their own personal goals or recommended standards for duration of breast-feeding. To refine a Theory of Planned Behavior (TPB) based on structural model for explaining variability in b...

full text

طراحی و روان‌سنجی ابزار سنجش تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زا بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده

چکیدهزمینه و هدفمیزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در ایران در سال‌های 1394-1370 بین 53-10 درصد برآورد شده است که با توجه به اهمیت شیر مادر برای کودک باید ارتقاء یابد.برای مداخله در جهت ارتقاء تغذیه انحصاری با شیر مادر در نخستین گام باید عوامل مؤثر بر آن مشخص شوند.ازآنجایی‌که پرسشنامه استاندارد و بومی در این زمینه وجود ندارد لذا،این مطالعه باهدف طراحی وروان‌سنجی ابزار بومی برای سنجش عوامل مؤثر بر ...

full text

بررسی علل قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر در مادران نخست زا

  Backgrounfd & Aim: Maternal exclusive breast feeding for the first 6 months of newborn's life has been recommended by World Health Organization. Recently, a high incidence of breast feeding discontinuation has been reported in Iran. Accordingly this study was done with the aim of determining the factors associated with discontinuation of exclusive breast feeding by first time mothers.   Mater...

full text

ارتباط دلبستگی مادر- جنین و تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست باردار

مقدمه و هدف: شیر مادر ایده آل ترین غذا برای نوزاد در دوران شیرخوارگی است. حداکثر استفاده از مزایای آن به شکل تغذیه انحصاری با شیر مادر می باشد. با توجه به سیر نزولی تغذیه انحصاری با شیر مادر در کشور ما، بکارگیری راهکارهای موفقیت در این زمینه، دارای اهمیت ویژه ای است. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط دلبستگی قبل از تولد و تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست باردار انجام شد.مواد و روش ها: ...

full text

طراحی و بررسی روایی - پایایی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده جهت تغذیه انحصاری کودک با شیر مادر

زمینه و هدف: تئوری رفتار برنامه ریزی شده یک الگوی تصمیم گیری شناختی- اجتماعی است که چارچوب مفیدی برای پیش بینی و توضیح رفتارهای بهداشتی فراهم می نماید. با توجه به جستجوی محققین در بانک های اطلاعاتی مختلف، تا کنون مطالعه ای در ایران در زمینه اعتبارسنجی پرسشنامه تغذیه انحصاری با شیر مادر بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده طی شش ماهه اول پس از تولد انجام نشده است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و بر...

full text

تاثیر برنامه حمایتی بر تغذیه انحصاری نوزادان با شیر مادر

چکیده زمینه و هدف: تغذیه با شیر مادر سالم‏ترین و طبیعی‏ترین نوع تغذیه برای شیرخوار است، از آنجایی که اکثر مادران اطلاعات اندکی در مورد تغذیه انحصاری با شیر مادر دارند، حمایت صحیح می‏تواند نقش موثری در ارتقاء سطح آگاهی مادران و در نتیجه افزایش میزان شیردهی انحصاری ایفا کند. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه طراحی شده بر تغذیه انحصاری نوزادان رسیده با شیر مادر انجام شد. روش کار: این...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله علوم پزشکی رازی

جلد ۲۱، شماره ۱۲۷، صفحات ۱۲-۲۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023